Càng gần Tết, thịt bò khô được nhiều người tiêu dùng tìm mua. Gần đây, cơ quan chức năng liên tiếp phát hiện những cơ sở chế biến thịt bò khô được làm từ phổi lợn cùng với hóa chất mất an toàn vệ sinh thực phẩm khiến nhiều người kinh hãi. Làm sao để phân biệt được thịt bò khô thật – giả?
Nội dung chính
Thịt bò làm từ phổi lợn, hóa chất
Đoàn liên ngành huyện Bình Chánh (TPHCM) vừa bất ngờ kiểm tra địa chỉ 148C/6 ấp 3, xã An Phú Tây do bà Thạch Thị Sa Rương thuê để sản xuất thịt bò khô. Tại thời điểm kiểm tra, đoàn ghi nhận tổng cộng 47kg thịt bò khô thành phẩm, 31kg phổi lợn đang luộc và 27kg phổi lợn tươi. Theo đó, cơ sở này chế biến bằng cách, phổi lợn sau khi luộc được nhúng vào nồi nước gồm màu, hương bò và chất bảo quản để thơm mùi bò và bảo quản được lâu. Giá bán loại thịt bò khô này cho các tiểu thương khoảng 30.000 đồng/kg.
Trước đó, các cơ quan chức năng cũng bắt quả tang Công ty TNHH Sản xuất thương mại thực phẩm T.L ở quận Bình Tân (TPHCM) đang chế biến thịt bò khô bẩn. Công ty này thu mua thịt lợn nái, phần lớn là thịt ôi rồi sử dụng hóa chất để khử mùi tanh hôi, sau đó luộc lên, thái thành từng miếng nhỏ rồi ép mỏng để giống như thớ thịt bò. Họ dùng chất tạo màu và hương liệu công nghiệp có mùi bò cùng một số gia vị rồi đem sấy khô, đóng gói. Họ còn ngâm thêm hàn the và dùng chất bảo quản để giữ cho bò khô được lâu.
Những vụ làm giả thịt bò khô liên tiếp bị phát hiện gần đây cho thấy sự bất an về chất lượng của sản phẩm này. Theo tìm hiểu của PV, trên địa bàn Hà Nội tại các chợ như Hà Đông, Đồng Xuân… hay cửa hàng đồ khô thì mặt hàng thịt trâu, thịt bò khô được bày bán khá nhiều. Các sản phẩm này khá đa dạng, gồm: Thịt bò khô xé sợi, thịt bò khô nguyên miếng, dạng viên… Điều đáng nói, các mặt hàng này theo quan sát đều được đựng trong túi nilon, không nhãn mác, bên ngoài chỉ có hai chữ “Bò khô” để giới thiệu sản phẩm. Giá các loại thịt bò khô giao động từ 300.000 – 450.000 đồng/kg. Theo các tiểu thương, từ thời điểm này và càng cận Tết, thịt bò khô càng bán chạy.
Thế nào là thịt bò khô ngon?
Bà Minh Hằng – cơ sở gia truyền bò khô Minh Hằng (đường La Thành, Hà Nội) cho biết, để làm thịt bò khô ngon trước tiên nguyên liệu thịt bò chọn phải ngon và nên chọn thịt mông. Hiện giá thịt bò tươi là 250.000 đồng/kg. Để làm ra 1kg thịt bò khô cần khoảng 3kg thịt bò tươi, tức là phải mất ít nhất 750.000 đồng mới có được 1kg thịt bò khô, đó là chưa kể chi phí về nguyên liệu, máy móc. Thịt bò khô chuẩn không dùng chất bảo quản chỉ để được 15 – 20 ngày và phải bảo quản trong tủ lạnh. Nếu quá hạn, thịt bò khô sẽ có mùi hôi, mốc.
Để phân biệt thịt bò nguyên chất hay thịt bò khô được làm giả, bà Minh Hằng cho biết, khi quan sát, thịt bò khô thật sẽ có màu vàng sẫm, thớ to. Thịt bò khô giả thường có màu sắc bắt mắt, sợi nhỏ và thớ ngắn. Nếu ngửi, thịt bò khô thật có mùi gây nồng rất đặc trưng của thịt bò. Khi ăn, thịt bò khô thật dai mềm, ngọt thơm và vị cay mặn ngọt hòa quyện một cách vừa phải. Thịt bò khô giả sẽ ít có mùi bò, thường bị tẩm ướp nhiều ớt sả để át mùi. Khi ăn, thịt bò khô giả rất bở, dễ xé, vị thường rất cay và ngọt.
Bà Minh Hằng – chủ cơ sở gia truyền bò khô Minh Hằng hướng dẫn với PV cách làm bò khô ngon.
Phân biệt thịt bò khô thật giả bằng thị giác
– Khô bò thật sẽ có màu vàng sẫm, sợi dài, to…
– Khô bò giả thường sẽ có màu đỏ vừa đến đỏ thẩm, vì người chế biến dùng phẩm màu phù phép để người tiêu dùng không biết đâu thịt lợn xề đâu là thịt bò; sợi nhỏ, ngắn.
Phân biệt thịt bò khô thật giả bằng xúc giác
– Khô bò thật rất dai và dẻo, khi bạn dùng tay xé sợi hoặc miếng khô bò thì phải dùng 1 lực khá mạnh.
– Khô bò giả thường rất bở, dùng 1 lực nhẹ là xé được ngay.Bạn nên dùng tay miết sợi hoặc miếng thịt, nếu thấy có màu đỏ thôi ra tay thì chắc chắn bò ấy là giả.
Phân biệt thịt bò khô bằng khứu giác và vị giác
– Khô bò thật có mùi nồng rất đặc trưng của thịt bò, nhai vào sẽ có vị cay, ngọt, mặn vừa phải…
– Khô bò giả có rất ít mùi bò, mùi nồng để lấn át mùi lợn nhưng khi ăn vẫn có thể nhận biết vì mùi lợn rất đặc trưng, vị thường rất ngọt nhưng khi nuốt xuống thì hậu rất đắng và nhẫn, lý do tại sao thì chắc các bạn thừa biết…
Cẩn trọng sức khỏe khi dùng thịt bò khô
Trao đổi với PV, PGS.TS Trần Hồng Côn (Khoa Hóa – ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng, không phải loại phụ gia thực phẩm hỗ trợ trong quá trình chế biến nào cũng độc hại, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Quan trọng là loại phụ gia thực phẩm đó có đảm bảo chất lượng hay không. Nếu loại phụ gia thực phẩm có trong danh mục cho phép của Bộ Y tế hoặc FDA thì sẽ không có vấn đề gì về mặt sức khỏe.
Tuy nhiên, việc dùng phổi lợn đã bị phân hủy, ôi thiu và phụ gia không trong danh mục cho phép hay thịt lợn nái bị bệnh hoặc đã chết sẽ rất gây nguy hại cho sức khỏe, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, hệ thần kinh và tiềm năng ung thư. Nếu sản phẩm có chứa hàn the thì khi xâm nhập cơ thể, hàn the sẽ bị giữ lại khoảng 15% trong các mô mỡ, mô thần kinh, đồng hóa các albuminoit trong cơ thể có thể gây ung thư, đột biến gene…
Theo BS Đỗ Thị Ngọc Diệp – Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM, bản thân phổi lợn không tốt cho sức khỏe vì chứa nhiều muối, cholesterol. Sử dụng phổi lợn biến chất để chế biến thực phẩm không có giá trị dinh dưỡng. Nếu người sản xuất lại thêm hóa chất không rõ nguồn gốc, khi ăn dễ gây nguy cơ ngộ độc, nguy hại đến gan, thận. Trong quá trình chế biến, nếu không đảm bảo vệ sinh, thịt bò khô có thể chứa nhiều vi khuẩn listeria dễ khiến người sử dụng bị tiêu chảy, mắc các bệnh về đường ruột. Ngoài ra, thịt bò khô cũng có khả năng nhiễm khuẩn E.coli và samonela rất cao. Phụ nữ mang thai cần hạn chế sử dụng món ăn này.