Ấm tử sa Thật và Giả nhận biết làm sao?

Đặc điểm của người phương Đông chính là việc thưởng thức trà mạn mỗi ngày. Để có được những phút giây nói về chuyện đời chuyện người như thế, cầm có một chiếc ấm để pha trà mỗi khi có khách tới chơi. Ấm tử sa – loại ấm pha trà cực kỳ đẹp và tốt như hiện nay, người ta ví rằng trà được pha vào ấm tử sa sẽ ngon hơn, thơm hơn, cuốn hút người uống hơn. Chính vì nét đặc biệt đó mà ấm tử sa cũng là đối tượng để các gian thương làm Giả Nhái nhằm thu lợi nhuận lớn từ việc làm ăn bất chính đó.

• Phân biệt sen vòi Inax thật hay giả như thế nào?
• Ứng dụng công nghệ trên Smartphone phân biệt khóa Thật Giả
• Nhận biết chăn lông cừu Thật Giả

Đặc điểm của ấm tử sa Chính Hãng

Theo từ điển tiếng Việt Giả có nghĩa không phải Thật mà là được làm ra với vẻ bề ngoài giống như cái thật. Ấm tử sa là chiếc ấm đất nung được làm bằng đất tử sa – zisha. Một loại đất hết sức đặc biệt chỉ có duy nhật tại vùng Nghi Hưng – Trung Quốc. Là loại đất mềm tự nhiên, tinh khiết thành phần khoáng chất chủ yếu bao gồm: hydromica, cao lanh, thạch anh, hạt mica, chất sắt nền và còn có cả xilic, mangan, magie, canxi, natri, kali. Nó chịu được nhiệt độ nung thường từ 1.000 tới 1.300 độ C mà không hóa sành. Tỷ lệ co rút thấp dưới 15%. Màu sắc lại hết sức đa dạng.

Vậy chiếc ấm tử sa Giả chắc hẳn phải là chiếc ấm không được làm từ đất tử sa – zisha. Mọi chiếc ấm đất nung nào làm từ đất không phải là đất tử sa thì đó được gọi là ấm tử sa Giả. Chất liệu được làm Giả khiến chúng có độ uy tín không cao bằng ấm tử sa Thật.

Đánh giá về chất lượng của đất tử sa cũng có nhiều cấp độ khác nhau. Phải suy xét từ khâu nguyên liệu tức là việc khai thác đất tử sa như thế nào, đất thuộc khu vực nào, chất liệu ra sao, quy trình phân tách sàng lọc đất sống. Tiếp là khâu luyện đất sống thành đất chín, quy trình thủ công hay bán thủ công…..

Chất lượng của đất tử sa – zisha sống và quy trình luyện đất sẽ cho chất lượng đất tử sa – zisha chín. Nó là nguyên liệu chính để nặn ấm.

Về chất lượng của đất tử sa – zisha cũng rất đa dạng đòi hỏi người xem phải có kinh nghiệm và am hiểu sâu về chất đất để xem xét. Loại ấm tử sa được làm từ đất tử sa chất lượng kém thường thấy rõ về nhiệt đô nung không được cao, âm thanh nghe đục và lớp da sần sùi, kém sắc.

Nhận biết ấm tử sa Giả

Ấm tử sa Thật được làm và xây dựng từ các chi tiết rất cụ thể, bạn có thể theo dõi một chiếc ấm thông thường qua các chi tiết sau để nhận biết hàng thật hàng Giả

• Độ bóng, sáng và mịn của sản phẩm
• Khả năng làm chi tiết nhỏ
• Khả năng làm các đồ mỏng
• Trọng lượng riêng của đất
• Nhiệt độ nung
• Âm thanh khi gõ vào nhau.
• Mức độ giữ nhiệt – khi làm ấm trà
• Khả năng lưu hương của ấm khi pha trà

Khi dùng một chiếc ấm tử sa ngoài việc đánh giá về chất liệu đất tử sa, người ta còn quan tâm tới ai là người đã làm chiếc ấm này. Trên mỗi chiếc ấm tử sa người thợ làm ấm hay người nghệ nhân đều lưu tên của mình lại bằng các dấu triện trên đáy ấm, nắp ấm, quai ấm, tay cầm và cả trong thành ấm. Đó là cách thể hiện và khẳng định tên tuổi của mình. Nhiều chiếc ấm đẹp của nghệ nhân khi xưa như Cung Xuân, Mạnh Thần… hay của nghệ nhân thời nay như : Chu Đan, Quách Quân, Hứa Học Quân, Vương Phước Tân…

Những chiếc ấm quý như vậy đều được người yêu ấm tử sa mong muốn chiêm ngưỡng và cả ước muốn sở hữu chúng. Và từ đó xuất hiện những chiếc ấm được làm có dấu triện lưu những tên tuổi của nghệ nhân được yêu thích – nhưng không phải do chính nghệ nhân đó làm ra. Và đây cũng là ấm tử sa Giả. Cái Giả ở đây là cái giả về danh cầu mưu lợi bất chính. Nó tệ hại hơn cái Giả về chất liệu nhiều.

Cái Giả về danh tất yếu sẽ Giả về niên đại. Những chiếc ấm tử sa loại này được gọi là đồ Giả cổ. Để làm cái ấm Giả cổ  – họ nghiên cứu rất kỹ, làm rất tinh vi sao cho chất đất cùng loại, tạo dấu triện giống y hệt và đặc biệt là công nghệ hết sức “bẩn“ để cho món đồ đó được cũ đi, thêm nhiều tuổi cho phù hợp với niên đại.

Những mẫu ấm được gọi là giả cổ muốn dùng để pha trà phải rất thận trọng về mức đội an toàn đối với sức khỏe. Để làm chiếc ấm cũ đi hàng chục thậm chí hàng trăm năm họ có thể ngâm trong nước tiểu, trong dung dịch axit… và dùng mỡ xe trong công nghiệp để đánh bóng cho ấm không còn dấu vết mới, ấm sẽ có lớp mầu sẫm theo thời gian và thêm vô số chiêu trò khác.

Vậy có hai cái giả khi nói về ấm tử sa giả. Một là cái giả về chất liệu đất làm ấm. Hai là cái giả về danh và niên đại. Một người yêu thích ấm tử sa khi thưởng ngoạn cần phải phân biệt được hai cái giả này và dùng sao cho đúng.

Nhiều người có chiếc ấm tử sa hình dạng giống như chiếc ấm của Cung Xuân, Mạnh Thần …  với đầy đủ triện, khoản nhưng đó là chiếc ấm mới hoàn toàn và được gọi là tiêu bản chỉ dùng để đối chứng và phục vụ sưu tập cho có bộ. Còn những chiếc ấm quả thật đúng như vậy thì để sở hữu nó là điều hiếm và quí vô cùng chỉ đếm trên đầu ngón tay thôi.

Những chiếc ấm tiêu bản được làm sẽ mô phỏng lại kiểu dáng ấm chiếc ấm cũ nhưng nhất thiết phải được đóng triện của người làm ra nó và có thể thay đổi đôi chút về dung tích, loại đất sử dụng và cả họa tiết của ấm.

Biết rõ những điều này để khi ta chọn một chiếc ấm tử sa ta biết gọi tên cho đúng, biết phân biệt các loại ấm. Chọn một chiếc ấm thật là khó và cũng thật dễ. Ta chọn ấm cho ta dùng, vậy  nó phải đáp ứng tốt mục đích sử dụng của mình và vẻ đẹp của nó phải đẹp trong mắt chính mình. Không nên chọn những chiếc ấm theo người khác hay  chạy theo danh tiếng của người làm mà không hiểu tường tận xuất sứ, chất lượng.

Yêu ấm, thường xuyên chăm sóc lau chùi ấm dần dần sau một thời gian cái ấm sẽ  trở nên sáng bóng và thân thiết gần gũi với người dùng, đó thực sự là cái ấm quí giá.

Như vậy, cũng thật khó để phân biệt được một chiếc ấm tử sa Thật Giả một cách nhanh và chính xác nhất. Chỉ với những mẹo nhỏ như trên cũng có thể giúp bạn nhận biết sơ qua về sự thật của chiếc ấm mình định mua nhé! Chúc các bạn có thể mua được chiếc ấm tử sa như ý.