Tiền giả là vấn nạn mà bất kỳ quốc gia nào cũng phải đối mặt, với người dân Việt Nam chúng ta cũng vậy. Từ lâu vấn nạn tiền giả là nỗi ám ảnh của nhiều người, nhất là với các giao dịch sử dụng tiền có mệnh giá lớn như 200.000 đồng, 500.000 đồng.
Bạn có biết, việc làm, tàng trữ, vận chuyển và lưu hành tiền giả bị phạt tù từ 3 năm đến chung thân, tử hình tùy theo mức độ vi phạm theo quy định của Bộ luật hình sự 1999.
Dưới đây là hướng dẫn để các bạn kiểm tra xem đó là tiền giả hay tiền thật, nhằm tránh những thiệt hại phát sinh khi giao dịch:
Nội dung chính
1. Kiểm tra sơ bộ
Mặt trước: Hình chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh; Quốc huy; dòng chữ “CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM”; mệnh giá bằng số và bằng chữ; hoa văn trang trí.
Mặt sau: Dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”; mệnh giá bằng số và bằng chữ; phong cảnh hoặc công trình kiến trúc lịch sử, văn hoá; hoa văn trang trí.
2. Kiểm tra chi tiết
- (1) Hình bóng chìm;
- (2) Dây bảo hiểm;
- (3) Hình định vị;
- (4) Yếu tố in lõm (nét in nổi);
- (5) Mực đổi màu – OVI (Mệnh giá 100.000đ, 200.000đ và 500.000đ);
- (6) Hình ẩn nổi (Mệnh giá 10.000đ, 20.000đ, 50.000đ và 200.000đ);
- (7) IRIODIN (dải màu vàng lấp lánh);
- (8) Cửa sổ lớn có số mệnh giá dập nổi;
- (9) Cửa sổ nhỏ có yếu tố hình ẩn – DOE (Mệnh giá 50.000đ, 100.000đ, 200.000đ và 500.000đ);
- (10) Mảng chữ siêu nhỏ;
- (11) Mực không màu phát quang khi soi dưới đèn cực tím;
- (12) Số sêri phát quang khi soi dưới đèn cực tím;
Lưu ý: Mệnh giá khác nhau có thiết kế đặc điểm khác nhau về vị trí, hình dạng.
Ví dụ: cửa sổ lớn ở mệnh giá 500.000đ có hình hoa sen cách điệu, ở mệnh giá 100.000đ có hình bút lông trên nghiên mực.
Để khẳng định một tờ bạc là tiền thật hay tiền giả, người tiêu dùng cần kiểm tra các yếu tố theo các bước:
Bước 1: Soi tờ bạc trước nguồn sáng (kiểm tra hình bóng chìm, dây bảo hiểm, hình định vị).
Hình bóng chìm: nhìn thấy rõ từ hai mặt, được thể hiện bằng nhiều đường nét tinh xảo, sáng trắng.
Dây bảo hiểm: nhìn thấy rõ từ hai mặt, chạy dọc tờ bạc, có cụm số mệnh giá và chữ “NHNNVN” (hoặc “VND” – mệnh giá 10.000đ) tinh xảo, sáng trắng. Ở mệnh giá 50.000đ, dây bảo hiểm ngắt quãng, có cụm số “50000”.
Hình định vị: hình ảnh trên hai mặt khớp khít, tạo thành một hình ảnh hoàn chỉnh, các khe trắng đều nhau (nhìn thấy từ hai mặt).
Ở tiền giả: hình bóng chìm không tinh xảo. Các chữ, số trên dây bảo hiểm không rõ ràng, không sắc nét; một số trường hợp không có yếu tố này. Hình định vị không khớp khít, các khe trắng không đều nhau.
Bước 2: Vuốt nhẹ tờ bạc (kiểm tra các yếu tố in lõm).
Vuốt nhẹ tờ bạc ở các yếu tố in lõm sẽ cảm nhận được độ nổi, nhám ráp của nét in.
Ở mặt trước (Tất cả các mệnh giá)
- Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh;
- Quốc huy;
- Mệnh giá bằng số và chữ;
- Dòng chữ “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM“
Ở mặt sau ( Mệnh giá 500.000đ, 200.000đ, 100.000đ)
- Dòng chữ ” NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”;
- Mệnh giá bằng số và chữ;
- Phong cảnh.
– Ở tiền giả: vuốt nhẹ tay chỉ có cảm giác trơn lì, không nhám, ráp như tiền thật hoặc có cảm giác gợn tay do vết dập trên nền giấy, không phải do độ nổi của nét in.
Bước 3: Chao nghiêng tờ bạc (kiểm tra mực đổi màu, IRIODIN, hình ẩn nổi).
Mực đổi màu (OVI): yếu tố này có màu vàng khi nhìn thẳng, đổi sang màu xanh lá cây khi nhìn nghiêng.
Yếu tố IRIODIN: là dải màu vàng chạy dọc tờ bạc, lấp lánh ánh kim khi chao nghiêng tờ bạc
Hình ẩn nổi: khi đặt tờ bạc nằm ngang tầm mắt nhìn thấy chữ “VN” nổi rõ ở mệnh giá 200.000đ, 10.000đ; chữ “NH” ở mệnh giá 50.000đ, 20.000đ.
– Ở tiền giả: có làm giả yếu tố OVI nhưng không đổi màu, hoặc có đổi màu nhưng không đúng màu như ở tiền thật; không có yếu tố IRIODIN hoặc có in giả dải màu vàng nhưng không lấp lánh như ở tiền thật.
Bước 4: Kiểm tra các cửa sổ trong suốt (số mệnh giá dập nổi và yếu tố hình ẩn).\
Cửa sổ lớn có số mệnh giá dập nổi: là chi tiết nền nhựa trong suốt ở phía bên phải mặt trước tờ bạc, có số mệnh giá dập nổi tinh xảo.
Cửa sổ nhỏ có yếu tố hình ẩn (DOE): là chi tiết nền nhựa trong suốt, ở phía trên bên trái mặt trước tờ bạc. Khi đưa cửa sổ tới gần sát mắt, nhìn xuyên qua cửa sổ tới nguồn sáng đỏ (bóng đèn sợi đốt, ngọn lửa…) sẽ thấy hình ẩn xung quanh nguồn sáng.
Bước 5: Dùng kính lúp, đèn cực tím (kiểm tra chữ in siêu nhỏ, các yếu tố phát quang).
Mảng chữ in siêu nhỏ: được tạo bởi các dòng chữ “NHNNVN” hoặc “VN” hoặc số mệnh giá lặp đi lặp lại, nhìn thấy rõ dưới kính lúp.
Mực không màu phát quang: là cụm số mệnh giá in bằng mực không màu, chỉ nhìn thấy (phát quang) khi soi dưới đèn cực tím.
Số sêri phát quang:
Khi soi dưới đèn cực tím:
- Số sêri dọc màu đỏ phát quang màu vàng cam;
- Số sêri ngang màu đen phát quang màu xanh lơ.
Ở tiền giả: không có mảng chữ siêu nhỏ hoặc các dòng chữ, số không sắc nét, rất khó đọc. Không có mực không màu phát quang hoặc có làm giả nhưng phát quang yếu. Số sêri không phát quang hoặc phát quang không giống như ở tiền thật.
Một đặc điểm khác cũng cần lưu ý, chất liệu in tiền giả dễ bị bai giãn hoặc rách khi kéo, xé nhẹ ở cạnh tờ bạc, mực in dễ bị bong tróc.
Cảnh giác với thủ đoạn tiêu thụ Tiền Giả
Bọn tội phạm thường dùng tiền giả mệnh giá lớn mua hàng hoá có giá trị nhỏ hoặc đổi lấy tiền mệnh giá nhỏ để được trả lại bằng tiền thật. Hành vi tiêu thụ này thường nhằm vào những người buôn bán nhỏ, người già cả, nhất là ở các vùng nông thôn, nơi vắng người hay nơi dễ tẩu thoát khi bị phát hiện.
Các bạn nên kiểm tra kỹ các chi tiết trên và cảnh giác với hành vi trên nhé.
Nguồn: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
