Đông trùng hạ thảo là một loại thảo dược quý hiếm và giá thành rất cao. Do đó, nhiều thương lái đã cố tình làm giả loại dược thảo này nhằm mục đích trục lợi. Hàng giả đa phần được làm từ thân của địa tàm và thảo thạch, hoặc bột ngô, bột mạch hay thạch cao. Khi sử dụng đông trùng hạ thảo giả không những không có hiệu quả chữa bệnh, bồi bổ mà còn gây hại cho sức khỏe và tính mạng người sử dụng. Làm sao để phân biệt đông trùng hạ thảo thật, giả?
Quan sát trực quan
Quan sát bằng mắt là cách đơn giản nhất để phân biệt đông trùng hạ thảo thật giả. Bộ phận đầu sâu non và đầu thảo của Đông trùng hạ thảo gắn với nhau một cách tự nhiên phát triển, chỗ nối với nhau rất khớp, hoàn toàn không thấy dấu vết nối, nếu là Đông trùng hạ thảo giả rất dễ dàng có thể nhìn thấy vết nối.
Dạng sâu của Đông trùng hạ thảo thật có những vân, mỗi 3 vân làm thành một gấp, các nếp gấp xếp thành hàng, các vân nằm gần phía đầu rất sâu, Đông trùng hạ thảo giả một mặt lỗ rõ điểm khác biệt này, mặt khác các nếp gấp giao nhau bằng phẳng, thường dùng khuôn để tạo ra. Xem chân sâu non, Đông trùng hạ thảo thật có 8 chân đối xứng nhau, hàng giả số lượng chân không cố định, con thì có 8 chân, con có nhiều hơn hoặc ít hơn 8 chân; Xem mặt cắt dọc, hàng thật sau khi tách ra có thể thấy những đường vân rõ nét, ở phía giữa đông trùng hạ thảo có lõi màu đen giống hình chữ V, hàng giả không có. Đây là cách phân biệt đông trùng hạ thảo thật giả dễ nhất và phổ biến nhất.
Phân biệt bằng khứu giác
Khi mở hộp đựng Đông trùng hạ thảo, chúng ta sẽ ngửi ngay thấy mùi giống mùi nấm rơm và mùi tanh của nấm hương rất đậm. Mỗi con Đông trùng hạ thảo đặt gần nhau cũng có thể ngửi thấy mùi này nhưng nhẹ hơn. Những con Đông trùng hạ thảo làm giả không có mùi này, nếu có cũng không phải là mùi nấm rơm và mùi tanh của nấm hương như trên, mà là mùi tanh của cá, mùi nước hoa giả hoặc mùi nguyên liệu hóa học. Cách phân biệt đông trùng hạ thảo thật giả này rất có hiệu quả với người có khứu giác tốt.
Phân biệt bằng xúc giác
Nhẹ nhàng cầm một nắm Đông trùng hạ thảo lên, lắc lắc tay cảm nhận trọng lượng , có cảm giác nhẹ như cỏ khô. Ngược lại Đông trùng hạ thảo giả khi để vào lòng bàn tay có cảm giác nặng. Đây là cách phân biệt đông trùng hạ thảo thật giả dựa trên cảm giác đôi bàn tay.
Nếm thử
Khi cho Đông trùng hạ vào miệng nhai vụn như nhai hạt đậu nành, tấm, càng nhai càng thơm, trong miệng có mùi thơm như mùi thịt gà. Nếu cho Đông trùng hạ thảo giả vào miệng nhai, có cảm giác cứng, sau khi nhai có nước bọt tiết ra ta sẽ thấy giống bột đất sét, đến khi không thể nhai nữa nó hoàn toàn không có mùi thơm của thịt mà có mùi đất rất nồng. Người có vị giác tốt sẽ phân biệt được đông trùng hạ thảo thật giả bằng cách nếm.